vrijdag 8 februari 2019

Modeltekenclubs verdwijnen als sneeuw voor de zon

Modeltekenen | Verdwijnende modeltekenclubs


50% van de modeltekenclubs waar ik kwam is de laatste jaren verdwenen


Vergrijzing en een combinatie van andere oorzaken


Als kunstmodel, zittend op je plateautje hoor en zie je nog wel eens iets. En dat wat je dan hoort,  kan buitengewoon boeiend zijn. Zeker als net het nieuwe seizoen weer losgebarsten is dan hoor je bij de eerste sessies veel opmerkingen als de volgende:

“Ok, weer minder mensen dan vorig jaar?”

“Jammer, alweer geen nieuwe aanwas”


En dat klopt. Veel tekenclubs bestaan al zolang ik er kom (en dat is soms al 20 jaar) uit dezelfde personen die elk jaar trouw terugkomen. En inderdaad, aan de samenstelling van de tekenclubs verandert weinig. Het is kennelijk een loyaal publiek.  Het voornaamste dat voor veranderingen zorgt is dat er jaarlijks mensen stoppen. Ook in het modeltekenen begint, net als overal in het verenigingsleven,  de vergrijzing behoorlijk toe te slaan.



 

Veel clubs zien het feit dat ze verdwijnen als iets onvermijdelijks

Aanwas met nieuwe leden van een lagere leeftijd is er niet of nauwelijks. En daar wordt veel over geklaagd, maar vreemd genoeg wordt er in de praktijk niet veel meer mee gedaan. Het lijkt voor veel deelnemers iets dat nu eenmaal gebeurt. Iets onvermijdelijks. Iets dat niet gestopt kan worden. Er wordt soms opmerkelijk passief mee omgegaan. Men ziet het probleem wel maar accepteert het gewoon. 

Is er dan echt geen interesse?

Een veel gebruikt argument daarbij is dat modeltekenen “De jeugd van tegenwoordig” toch niet meer interesseert. Maar als ik zie hoeveel studenten tegenwoordig op allerlei opleidingen voor gameontwerper, animatie en dergelijke modeltekenlessen volgen, vaak zelfs vrijwillig en buiten de eigenlijke opleiding om, dan denk ik niet dat deze uitspraak helemaal waar is. Sterker nog, het is voor het grootste deel pure onzin. De oorzaak van het gebrek aan nieuwe deelnemers ligt veel meer binnen de groepen zelf.

Jongeren vinden de stap naar een modeltekenclub te groot

Ik krijg daar in de pauzes en na afloop van de sessie van de studenten veel vragen over als "weet u soms waar ik beter zou kunnen leren om modellen te tekenen?" "weet u soms een opleiding?"  Ga je er dieper met hun op in dan blijkt als snel dat voor deze groep de stap naar een modeltekenclub heel, heel groot is. Je komt nu eenmaal als jonge student in een groep ouderen die gemakkelijk je opa en oma zouden kunnen zijn. En die elkaar allemaal onderling al heel lang kennen. Die dus al veel lief en leed gedeeld hebben. En waar je als jonger lid dus eigenlijk geen enkele aansluiting mee hebt. Ik kan me best voorstellen dat de drempel dan heel erg hoog is

Jongeren vallen nu massaal af

Deze grote, zeer geïnteresseerde groep jongeren valt volledig af, zodra de schoolopleiding afgerond is. Er is namelijk ook daar geen vervolg. Vele tekenclubs zouden in dit gat kunnen springen, maar ook dat gebeurt niet. Actieve werving zou hier wonderen kunnen doen.

De cultuurschok van proefleden

Soms lukt het toch om een nieuw lid naar een proefles te lokken. Zo’n nieuw lid komt vol vragen binnen, maar wordt meestal direct voor een ezel gezet en op het model gewezen. Nu is de kop van dit artikeltje natuurlijk wat aangedikt, maar het komt er in grote lijnen wel op neer. Het nieuwe lid (?) krijgt nog wat goedbedoelde, maar vrij willekeurige aanwijzingen en moet zich maar zien te redden. En daar sta je dan te stuntelen tussen ervaren mensen die het allemaal goed kunnen. Routine ontbreekt uiteraard die bij de anderen meer dan aanwezig is. De cultuurschok is groot. In de praktijk schijnen veel mensen na een proefles nooit meer terug te komen. “Niet zo vreemd”, denk ik dan wel eens.

Modeltekenclubs richten zich op gevorderden

Ik ken eigenlijk alleen maar tekenclubs die zich voornamelijk richten op gevorderden. Ook modeltekenopleidingen richten zich vaak op deze groep. Voor echte beginners of mensen die hun routine helemaal kwijt zijn, is vaak weinig aandacht.

Deze schets begint al aardig vorm te krijgen. Kan mooi gaan worden

Velen willen het tekenen naar model best wel eens proberen

Er is beslist een markt voor mensen die modeltekenen wel eens willen proberen maar die helemaal geen zin hebben in direct een cursus van 24 lessen voor veel geld. Die willen het inderdaad alleen maar eens proberen.

Een paar tips, opgepikt in de praktijk

Mag ik dus eens een paar tips geven die in de loop der jaren op mijn plateautje bij mij opgekomen zijn?

1. Regel een laagdrempelige beginnersworkshop

Zet een goedkope workshop op voor leken op het gebied van modeltekenen waar men de basis kan leren voordat men doorstroomt naar een “echte” modeltekenclub. En begin dan met een simpele draadfiguur en met GEKLEDE modellen. Met strakke kleding blijven alle vormen te zien. De drempel naar een naaktmodel is veel hoger dan je zou denken en schrikt af. Het schrikt zelfs steeds meer af, zo lijkt het wel. Houd het goedkoop en kort. Het gaat puur om kennismaken en de drempel verlagen. Meer nog niet.

2. Vang nieuwkomers goed op

Zorg voor een goede opvang en “nazorg” voor mensen die voor het eerst komen. Het verschil tussen een ezel en een model uitleggen :-) is beslist onvoldoende. Bel zo iemand na en kijk wat er beter kan. Nog beter: Organiseer eens een speciale, meer informele tekenavond voor nieuwe en/of beginnende leden of mensen die er eens aan willen ruiken. Met een extra kop koffie en een gekleed model dat zich aan zo’n groep aan weet te passen, ondermeer met de lengte van de standen.

3. Leg contact met opleidingen en zorg voor een  kennismakingsworkshop

Bekijk de mogelijkheid van een club of een paar kennismakingsworkshops voor studenten. Zeker in de studentensteden liggen hier beslist mogelijkheden. Richt die club qua opzet vooral op die jongere leeftijdsgroep.

4. Minder naakt is bij nieuwe leden echt van belang

Leg niet zo de nadruk op dat eeuwige “naakt”. Ik hoor heel veel dat men graag werkt met een deels gekleed model omdat hier artistiek vaak meer mee te doen is. Bijvoorbeeld het werken met kleuren. Maar dat durft men dan niet aan te kaarten. Als je het zelf als model een keertje voorstelt om iets aan te trekken als een kleuraccentje, kijkt men naar je als kippen naar het onweer. 

Het meest gebruikte argument is dan: “Ja, maar wij tekenen hier altijd naar naaktmodel.”. Welaan, iets anders is misschien ook best wel eens leuk. Met aangepaste kleding is altijd een oplossing voorhanden. En het is ook zo weer uitgetrokken als het toch allemaal weer naakt moet.

5. Presentatie van de tekenclub buiten het tekenzaaltje

Ga eens met z'n allen plus een (liefst zeer opvallend gekleed) model naar het winkelcentrum. Of naar een meubelzaak, tuincentrum of autoshowroom. Is het mooi weer? Dan doe je het natuurlijk ergens buiten op een leuk plekje.
Kortom, zoek een plek waar je niet in de weg zit maar waar wel mensen langs komen . En ga daar tekenen. Mensen blijven echt wel even staan om te kijken wat je aan het doen bent. En zorg natuurlijk voor een stapeltje flyers. Spreek mensen aan die langer blijven kijken want die hebben mogelijk interesse.

Het voortbestaan van modeltekenclubs is niet vanzelfsprekend meer

Zomaar een paar tips aan het begin van het nieuwe seizoen. Als ik kijk naar het aantal tekenclubs dat de laatste jaren ten onder is gegaan (zeker de helft waar ik kwam), dan is het voor veel clubs best belangrijk om eens wat meer aandacht aan nieuwe aanwas te geven.

Alles nog eens handig op rij

Er is een boekje beschikbaar met tips op het gebied van werven en behouden van leden voor tekenclubs. Dat boekje is geheel gratis en vrijblijvend, zelfs zonder het invullen van een e-mailadres op te halen op [deze link] 

Dit boekje is gratis en vrijblijvend op te halen.

Corona heeft ook nog een duwtje gegeven

Natuurlijk heeft ook de coronacrisis het verloop verder een duwtje gegeven. Er mocht maar weinig of zelfs helemaal niets. Mensen konden niet naar hun clubs en je merkte veel belangstelling voor alternatieven, zoals het werken met tekenvoorbeelden. Vooral deze set van meer dan 2000 gratis te gebruiken voorbeelden was populair.

Het ontstaan van nieuwe initiatieven

Na corona zijn er natuurlijk ook nieuwe initiatieven ontstaan, zoals "Model aan huis" en "Model met koffie" waarmee ik nieuwe wegen aan het inslaan ben. Want tekenclubs mogen dan misschien verdwijnen, dat geldt niet voor mensen die tekenen willen. En iedereen is welkom. 

model met koffie, werkruimte

model met koffie, werkruimte