Anatomie bij modeltekenen

Modeltekenen | Anatomie

Alles is te leren, ook anatomie

 

Is anatomie nu noodzakelijk of niet?

Een vraag die al snel naar boven komt is of kennis of zelfs uitgebreide kennis van anatomie bij modeltekenen noodzakelijk is als we aan modeltekenen willen beginnen.

In vroeger tijd was het zo op veel tekenacademies dat men in het begin uitsluitend anatomie tekende. 

Alle inwendige delen kwamen aan bod

Denk aan tekeningen van onderdelen van het skelet, aan spieren, spierbundels en pezen,  die voor een groot deel de rondingen van het menselijk lichaam bepalen en andere delen van het lichaam die met anatomie te maken hebben.

Wat steekt daar eigenlijk uit het model? 

Vraagt u zich wel eens af tijdens het tekenen waar nu een bepaald uitstekend lichaamsdeel bij een model vandaan komt? Of waarom een model op een bepaalde plaats juist een soort van holte in het lichaam lijkt te hebben? En dan trekt u misschien zelf wel al de conclusie dat wat kennis van anatomie misschien wel heel erg handig zou zijn.

Opleidingen voor amateurkunstenaars geven geen anatomie (meer) 

De meeste opleidingen, en zeker die niet voor een officieel diploma of graad opleiden, zullen niet zover gaan. In sommige gevallen zit er een paar lessen anatomie tekenen in het pakket. Misschien is het iets om eens op mijn to-do lijstje te zetten om te ontwikkelen voor model met koffie? Ik zal er eens over nadenken.

Meestal mannelijk model

In het algemeen werkt men bij die opleiding dan met een mannelijk model omdat de anatomie daar vaak veel beter zichtbaar van is dan dat dit bij een vrouwelijk model het geval is.

  

Soms is er nog wel ergens een skeletje te vinden

Een enkele academie beschikt nog over een skelet of een deel daarvan, zoals bijvoorbeeld een schedel. Zoals kennis van een skelet heel handig is bij modeltekenen, is kennis van de menselijke schedel heel belangrijk bij portrettekenen. 

Een goed boek over anatomie is aan te raden

Toch is een goed boek over algemene anatomie of liever bij modeltekenen zeker aan te raden. Een keertje rondkijken bij de Slegte of een andere boekhandel met een goede afdeling waar boeken met forse korting worden verkocht (de zogenaamde ramsj afdeling) kan vaak al zeer bruikbaar materiaal opleveren. De ervaring leert dat er nog wel eens boeken over anatomie te vinden zijn die bij modeltekenen uitermate bruikbaar kunnen zijn.

Kennis van anatomie kan heel handig zijn

En wat let u dan om eens uitgebreid een studie van de anatomie te gaan maken? Ook al wordt het in uw cursus misschien niet gedoceerd? Volgens mensen die de ervaring er wel mee opgedaan hebben, is kennis van anatomie gewoon ontzettend handig en beslist aan te raden. 

Gebruik geen etalagepop

Ga overigens nooit aan de gang met etalagepoppen en dergelijke. Die zijn gemaakt om op min of meer natuurlijke wijze er kleren overheen te draperen, maar niet om een natuurgetrouwe vorm van de menselijke anatomie weer te geven. 

Nee, oefen dan liever aan de hand van een goed boek.En bedenk dat zoals bij elke vorm van kunstbeoefening oefening belangrijk is. Hoe meer oefening hoe beter.

U hanteert uw eigen tempo

U oefent rustig en uw eigen tempo. En dan zullen uw medecursisten waarschijnlijk al snel versteld staan van uw vorderingen op het gebied van anatomie bij modeltekenen. 

Naar model tekenen bij de SAKB in Amstelveen

Je gaat met kennis van anatomie zien wat je tekent.

Want of je nu een beginnende kunstenaar bent of een doorgewinterde professional, een grondige kennis van de anatomie verbetert niet alleen jouw technische vaardigheden, maar stelt je ook in staat om met meer zelfvertrouwen en precisie te tekenen. Je weet immers wat je tekent? Je ziet niet alleen maar een verdikking onder de huid. Je weet ook wat die verdikking veroorzaakt. Of het iets hards of iets zachts is. En daar pas je dan bijvoorbeeld je lijnvoering weer op aan. 

1. Ons frame: de belangrijke skeletstructuur

De basis van alle stabiliteit is ons skelet. Het zorgt voor de voornaamste structuur waar uiteindelijk alles mee verbonden is. Het menselijk skelet vormt de structurele basis van het lichaam. Het frame zou je oneerbiedig kunnen zeggen. Het skelet en bepaalt daarmee de algehele vorm. En is ook bepalend voor de houding van het model. Door te begrijpen hoe botten onderling met elkaar verbonden zijn en hoe gewrichten wel of niet kunnen bewegen, kun je het model realistische poses aan laten nemen. Besteed daarbij speciale aandacht aan de wervelkolom, ribbenkast, bekken en de botten in de ledematen. Want dit zijn wel de elementen die vrijwel volledig de vorm en de stabiliteit van het lichaam bepalen.

2. Spieren zorgen voor dynamiek en beweging

Kennis van spieren is essentieel om beweging en dynamiek in je tekeningen vast te leggen. Hier worden de krachten uitgeoefend die er weer voor zorgen dat er beweging kan ontstaan. Beweging die dan weer door het skelet geregeld moet gaan worden. Het leren van de belangrijkste spiergroepen, zoals de buikspieren, deltaspieren, biceps en quadriceps is dan van belang. Begrijp hoe deze spieren samentrekken en ontspannen tijdens verschillende bewegingen? Dat is mooi en handig bij het tekenen. Let vervolgens op hoe deze spieren zich onder de huid gedragen, zowel in een volledig ontspannen als in een aangetrokken stand. En belangrijk is dan ook wat er bij verschillende lichtomstandigheden gebeurt want dat kan nog wel eens een fors verschil maken.

3. Gewrichten en bewegingsbereik

Een goed begrip van gewrichten is van vitaal belang voor het vastleggen van natuurlijke poses. Gewrichten zorgen voor de bewegingen van het skelet maar hebben daar wel de nodige beperkingen bij. Elk gewricht heeft een bepaald bewegingsbereik. Dus of het nu gaat om een scharniergewricht zoals de elleboog of een kogelgewricht zoals de schouder, de bewegingsvrijheid is nooit volledig. Dat maakt bepaalde poses eenvoudig onmogelijk. Kennis van deze maximale beweging zal je helpen om realistische houdingen in je tekeningen en schilderwerk te krijgen. En om  overmatige en onnatuurlijke vervormingen volledig te vermijden.

4. Het belangrijke trio huid, oppervlakte-anatomie en verlichting

Hoewel de interne anatomie van belang is, is het begrijpen van de externe kenmerken van de huid ook van het grootste belang. Let op hoe de huid zich plooit en uitrekt over de spieren en botten. En bestudeer hoe schaduwen en lichtinval de oppervlakte-anatomie beïnvloeden. Bekijk een model eens met frontaal licht en met strijklicht. Het maakt een wereld van verschil. Daarom is het uitlichten van het model bij werken naar levend model zo belangrijk. Goed uitlichten is veel meer dan even een lampje neerzetten. Goede kennis van het samenwerken van licht en anatomie is van groot belang. Het zorgt voor het creëren van geloofwaardige textuur van de huid en zorgt voor het benadrukken van de driedimensionaliteit van het model.

5. Kennis van proporties en verhoudingen

Het handhaven van juiste proporties en verhoudingen is de sleutel tot het bereiken van een realistische weergave van het menselijk lichaam. Leer de algemene, gemiddelde verhoudingen van het lichaam, zoals de lengte van het hoofd ten opzichte van het lichaam en de verdeling van de ledematen. Dit gemiddelde dient als een eerste leidraad. Maar bedenk wel dat er hele grote variaties tussen verschillende individuen mogelijk zijn.

6. Observatie en praktijk

Uiteindelijk is er niets zo waardevol als observatie en praktijk. Neem de tijd om echte modellen te bestuderen. En dan maakt het niet uit of het nu levende modellen zijn of gedetailleerde anatomische referentiebeelden die vaak in opleidingen worden gebruikt. Experimenteer met verschillende houdingen, belichtingen en expressies om je begrip van anatomie te verdiepen.

Samenvatting anatomie

Samenvattend mogen we zeggen dat het tekenen van levende modellen niet alleen artistiek talent vereist, maar ook een diepgaande kennis van menselijke anatomie. Door de structuur, functie en interacties van botten, spieren en gewrichten te begrijpen en te koppelen aan het werken met de juiste verlichting, kun je verbluffende tekeningen maken, die de levendigheid en de grote complexiteit van het menselijk lichaam op de juiste wijze vastleggen. Neem daarom de tijd om waar te nemen. Om te studeren. Om veel, heel veel te oefenen en te experimenteren. Je zult merken dat je artistieke vaardigheden al heel snel opmerkelijk gaan verbeteren.

Misschien is anatomie wel iets voor Model met Koffie

Het is best wel een klus om een basiscursus anatomie voor model met koffie op te zetten. Dat vraagt heel wat inspanning van mijn kant. Dat geeft niet, maar dan wil ik wel met een vrij grote mate van zekerheid weten dat ik niet voor niets bezig ben. Dus alle kans dat het er komt. Zou u belangstelling hebben? Laat het me dan vrijblijvend even weten. 

Komen er anatomielessen bij "Model met Koffie"?

---

 LEES JE JETJE'S DAG OOK WEL EENS?

---