Modeltekenen | E pur si muove! Net als modellen!
En toch beweegt ze iedere keer weer!
Waarom modellen steeds maar van plek veranderen. Of toch niet?
Het model heeft bewogen!
Wat Galileo Galileï en sterrenkunde in vredesnaam met modeltekenen te maken zult u nu denken? Ja, Ik geef het toe, dat is beslist geen onlogische vraag. Maar die vraag komt voort uit iets, waar ieder kunstmodel met een zekere regelmaat mee te maken krijgt. En dat is beruchte vraag: “Heeft het model bewogen?” ofwel “Zit het model wel exact hetzelfde als de vorige keer?” Wat of wie beweegt er nu eigenlijk? Ofwel, deze discussie uit de 16e eeuw was misschien wel de eerste discussie uit de geschiedenis over “Wie er nu eigenlijk aan het bewegen is”. En onder modeltekenaars is het beslist ook niet de laatste keer. Je hebt tussen sessies soms lange pauzes van een week of zo
Soms heb je een pauze in een langere stand bijvoorbeeld om even koffie te drinken. Of zelfs een “hele lange pauze” als je na een week weer terugkomt voor een stand die een paar sessies duurt. En dat komt voor, bijvoorbeeld voor een schilderij. Of voor een beeldhouwwerk. En dan moet je de stand van de vorige keer (of van voor de pauze) weer opnieuw aannemen. En dat is uiteraard lastig. Er zijn honderdduizenden varianten mogelijk."Ja, maar de vorige keer.."
En dan krijg je soms de discussie “dat je net of de vorige keer toch echt heel anders zat.” Soms kan dat zelfs tot behoorlijke discussies leiden tussen model en cursisten, Maar vaak nog heftiger tussen cursisten onderling. Die discussies gaan dan als “Ik zie nu alleen de ooghoek terwijl ik de vorige het hele ook kon zien.” De sessieleider mag dat verschil van inzicht (of is het gewoon zicht?) dan oplossen.Het model kan anders zitten. Evenals de kunstenaar!
Als je het model anders ziet dan de vorige keer zijn er twee mogelijkheden. Ten eerste kan het model natuurlijk inderdaad anders zitten. Ook poseren is tenslotte mensenwerk. En ten tweede kun je als tekenaar of schilder een iets andere plaats in het lokaal hebben. En dat laatste is iets, wat veel deelnemers als vrijwel onmogelijk zien. Bij verschillen ligt de "schuld" bij het model. Net als met Galileo Galileï: iedereen kan het met zijn eigen ogen zien, nietwaar?Een proef!
Vandaar we eens een eenvoudige opstelling hebben gemaakt met een camera op statief op 3 m afstand van het model. En dan zijn er drie foto’s gemaakt. Zie de foto’s hieronder. De middelste foto is recht van voren. Bij de linker en de rechter is de camera 40 cm naar links of naar rechts (vanuit het model gezien) verschoven. Let wel, op een afstand van drie meter, een afstand die in veel tekenlokalen niet eens haalbaar is.
Een kleine verschuiving van de camera geeft een heel ander beeld
We zien aan de de foto’s dat zelfs zo’n kleine beweging al een ttotaal andere hoek van zien geeft. Alsof het om een andere locatie gaat. De klok verdwijnt en mijn “Haagse School” aan de wand komt plotseling in beeld. En dat gebeurt dus ook vaak in de praktijk. Iemand stoot bijvoorbeeld tegen een ezel die daar iets door verschuift Of de ezel is niet exact op dezelfde plaats als bij de vorige sessie neer gezet. Veertig centimeter is één stap van de tekenaar opzij. Niet meer!Kleine verschillen mogen sowieso geen probleem zijn
Heel vaak is het verschil nauwelijks te merken. Veel tekenaars of schilders hebben er ook niet echt veel moeite mee als het beeld niet 100% hetzelfde is en tekenen er fluitend omheen. Maar er zijn ook deelnemers die deze moeite er beslist wél mee hebben. En dat geeft discussie. Discussie is stomvervelend voor iedereen want het haalt je uit je op een ontzettende manier uit je zo broodnodige concentratie. Maar met een beetje schuiven en aanpassen en wat goede wil kom je er altijd uit.Wat kan er aan de hand zijn?
Als we dus de zinloze discussie kort willen sluiten over wie er nu bewogen heeft, dan zijn er een paar punten om houvast aan te hebben:1. Zijn er meerdere mensen die het model anders zien? Dan zit het model waarschijnlijk anders en moet dat even bijgesteld worden.
2. Is er slechts één persoon die het model anders ziet? Dan staat deze persoon toch echt anders dan de vorige keer. Wat schuiven met de ezel of tekenbord doet dan wonderen. Vaak is er niet eens veel verandering nodig om het beeld weer goed en exact als de vorige keer te krijgen.
Daarmee moet het “probleem” op te lossen zijn.
Laat je als model even "aftekenen" of "afplakken"
Als model kun je problemen voorkomen door je goed af te laten tekenen of af te laten plakken met het crêpe-band waar tekenaars hun papier mee op een bord plakken. Ook is het verstandig even goed op te letten waar je heen kijkt. Het is handig om een punt te nemen om naar te kijken. En dat kan van alles zijn. Een stopcontact, een spijker in de muur, een scheurtje in het behang etc. kan enorm helpen om je kijkrichting terug te vinden.Teken of plak als kunstenaar ook de poten van je ezel af
Als tekenaar of schilder kun je discussies als deze voorkomen, door de poten van de ezel aan te geven op de vloer en ook heel goed te kijken waar je staat. Ben je echt een perfectionist? Neem een meetlintje mee en meet exact op waar je stond. Dan gaat het de volgende keer zeker goed.En dan kan de grote vraag wie er nu bewogen heeft heel snel beantwoord worden zonder verdere discussie.
Bij "model met koffie" wordt ook wel eens bewogen.
Tegenwoordig werk ik ook thuis. En ontvang daar tekenaars en modelschilders. Heel leuk en inspirerend. Het is bedoeld voor tekenaars die eens iets anders willen dan het standaardverhaal van veel tekenclubs, En dat slaat aan,
 |
| Hier valt weinig aan te schuiven |
 |
| Een sfeermomentje bij "Model met koffie" |
