donderdag 2 augustus 2012

De basismaterialen van de modeltekenaar

Modeltekenen | Basismateriaal


Basismateriaal voor modeltekenen


Modeltekenen begint al met gewoon potlood

Een ieder die aan materiaal voor modeltekenen denkt, zal waarschijnlijk direct aan een potlood denken. Voor andere soorten tekenen waarschijnlijk ook. En dat is logisch want potlood is het meest gebruikte stukje gereedschap voor de tekenaar in het algemeen.

Grafietstift en potloden voor modeltekenen

De basis van elk potlood is grafiet. Grafiet is een scheikundige variant van koolstof, die in een staafvorm is geperst. Vaak zijn er aan dit grafiet bindmiddelen zoals bijvoorbeeld klei toegevoegd. Het doel daarvan is om tot een zachter,  maar toch nog redelijk stevig materiaal te komen. 

Hardheid van grafiet en potloden

Zo bepaalt de hoeveelheid klei in het grafiet voor een groot deel de zogenaamde “hardheid”. Een begrip dat iedereen wel herkent, die wel eens iets met potloden van doen gehad heeft. De termen HB, B3, en H2 klinken dan al snel bekend.  

basismateriaal modeltekenen




Een zogenaamd HB potlood heeft een gemiddelde hardheid. Pak een willekeurig potlood en u zult er iets dergelijks op zien staan. Mogelijk staat er geen HB maar 2H of 3B op. Hardheid wordt namelijk aangegeven in een reeks: 6H, 5H, 4H, 3H, 2H, 1H, HB, 1B, 2B, 3B, 4B, 5B, 6B. In deze reeks is 6H de hardste (H van Hard, gemakkelijk te onthouden) en 6B de zachtste. Koopt u een echte set tekenpotloden, dan vindt u de meeste van deze waarden er waarschijnlijk wel in terug.


Grafietstiften

Naast grafiet dat in hout is gevat en dat we dus kennen als ons potlood, bestaan er ook zogenaamde grafietstiften. Grafietstiften zijn niet in hout gevat en ze zijn in het algemeen veel dikker dan de stift van een potlood. Omdat ze vaak veel dikker zijn dan de stiften van potloden geven ze nieuwe mogelijkheden voor creatief werken. 

Modeltekenen met potlood

Met harde potloden kun je slecht schetsen

Harde potloden worden vooral gebruikt in de wereld van technische tekeningen. Nou ja, voor zover ze daar niet door de computer verbannen zijn. Harde potloden geven een meer grijze dan zwarte lijn. H-potloden met een hoog getal geven een krassend effect met scherpe, harde lijnen die nauwelijks meer weg te krijgen zijn, omdat ze min of meer in het papier zijn gegrift dan wel gekrast. Voor het gebruik bij modeltekenen liggen H-potloden ze beslist niet voor de hand.

Hardheid B werkt meestal prima voor tekenwerk

Voor modeltekenwerk gebruikt de tekenaar meestal een potlood uit de B serie omdat een dergelijk potlood een dikkere, zwartere en ook zachtere lijn oplevert. Ook de aanschaf van enkele grafietstiften moet zeker overwogen worden als men serieus met modeltekenen aan de gang gaat. Ze zijn niet duur, gaan lang mee en je kunt er leuke dingen mee doen. 

Naar model tekenen bij de SAKB in Amstelveen
Naar model tekenen bij de SAKB in Amstelveen

Potloden moet je slijpen met een mesje

Potloden slijpen doet de tekenaar bij voorkeur met een scherp mesje. Het vraagt wat oefening en in het begin vreet deze manier van slijpen potloodpunten, omdat we veel te veel druk op het mesje uitoefenen. Gek genoeg werkt voor veel mensen een wat zwaarder mes met een groot handvat, bijvoorbeeld de bekende stanleymessen, beter dan een lichter mes als bijvoorbeeld een aardappelschiller. 

Al doende leer je vanzelf potloden slijpen

Later wordt dat vanzelf wel beter en minder kritisch,  als we eenmaal de slag van het slijpen van punten met messen te pakken gekregen hebben. Een puntenslijper kennen we natuurlijk allemaal en die lijkt voor de hand te liggen. Maar een dergelijk hulpmiddel produceert meestal een vlijmscherpe punt. Die punt snijdt als we niet uitkijken dwars door ons papier heen. 

Ook de tafelpuntenslijper, zoals hier afgebeeld, slijpt uitstekend en vooral als je veel tekent is het een handig apparaat. Maar de afstelling luistert nauw, willen we ook hier geen al te scherpe punten krijgen. 


tafelpuntenslijper. De basismaterialen van de tekenaar
Tafelpuntenslijper


Punten slijpen met een mesje


De punt de we met een mesje krijgen ziet er wat prettiger uit als we het over tekenen hebben. De punt die je met een mesje krijgt is namelijk minder scherp en meer afgerond is. Een te scherpe punt kunnen we ook nog bijwerken met een stukje schuurpapier. 

Schuurpapier hoort in elke tekenkist thuis 

Neem bij de bouwmarkt eens een velletje schuurpapier met een fijne korrel mee. Het is ideaal om potloden en grafietstiften het juist model te geven. 

Vervang potloden bijtijds

Is uw potlood door enthousiast modeltekenen of alleen maar te veel slijpen tot een stompje geworden, gooi het dan gewoon weg. U hebt veel te weinig grip op een dergelijk stompje en natuurlijk is er daardoor eigenlijk nauwelijks meer mee te werken. Potloden zijn niet duur en de handel in tekenmaterialen moet ook leven.


Tekenen met houtskool

Let op als u klaar bent met tekenen met houtskool. Het geeft af. En niet zo'n klein beetje ook. 

Maar ook een potloodtekening die met een zacht potlood is gemaakt geeft af. Behoorlijk zelfs. Tekent u met houtskool dan is het effect nog veel erger. Houtskool geeft echt enorm af. Er bestaat speciaal fixatiemateriaal, zogenaamd fixatief. Dat wordt verkocht in spuitbussen. Vroeger bestonden er speciale blaaspijpjes voor die in een flesje werden gehouden. Deze fixatiefspuitjes zijn min of meer uitgestorven en vervangen door milieu-onvriendelijke spuitbussen.


Haarlak fixeert ook prima

Hebt u misschien een bus haarlak in huis? Dat voldoet ook prima. Niet teveel spuiten en opletten of het geen vlekken geeft. Dus voordat u een geslaagde modeltekening gaat fixeren, eerst een stukje proberen op een mislukt exemplaar.  


Of en hoe haarlak gaat verkleuren weet echt niemand

Het fixeren voorkomt dat uw model straks in spiegelbeeld achterop de tekening staat die er bovenop ligt. Houd er wel rekening mee dat haarlak volkomen onvoorspelbaar is qua vergelen etc. Dus gebruik nooit haarlak voor uw topproducten. Het is echt voor noodgevallen als na het modeltekenen met houtskoop uw spuitbus weer eens op een ongelukkig moment leeg is.

Bij model met koffie werken we met allerlei materialen   


Die materialen neemt u zelf mee want we kunnen onmogelijk goede materialen naar ieders voorkeur in voorraad gaan houden. Verder zorgen we wel overal voor, zodat iedereen lekker aan de gang kan. Er kan veel, er kan naar hartenlust geëxperimenteerd worden en noem maar op. Veel kleding, veel attributen om een pose levendig te krijgen. Het is er allemaal. Meer weten? Kijk op de website

werkruimte model met koffie, voor andere workshop ingericht
Werkruimte, hier ingericht voor een andere workshop

brochure model met koffie
Brochure Model met koffie